İkinci Çevrimiçi Toplantımızda İstihdam, Usta-Çırak İlişkisini Konuştuk

Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneğimizin bünyesindeki Ahİ Enstitüsü, İçişleri Bakanlığı Sivil Toplum İlişkiler Genel Müdürlüğü desteğiyle yürütülen "Anadolu’nun Ahisiyiz, Türkiye’nin Ailesiyiz" projesi kapsamında, usta-çırak ilişkisi ve mesleki eğitimdeki yapısal sorunları ele almak üzere ikinci çevrimiçi toplantısını gerçekleştirdi

 Toplantının moderatörlüğünü üstlenen Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği/Ahi Enstitüsü Başkanı, gazeteci-yazar Fehmi Çalmuk, açılış konuşmasında 28 Şubat döneminde getirilen 12 yıllık zorunlu eğitimin mesleki eğitimde kökten bir.budama yaptığını, bunun esnaf ve sanatkârların Türk sanayisinin köküne adeta bir su koyulması anlamına geldiğini belirtti. Çalmuk, Türkiye'nin artık anahtar çevirecek, vida sıkacak usta bulmakta hasret duruma geldiğini ve ailelerin çıraklığı neredeyse bir cezalandırma yöntemi olarak gördüğünü ("Eğer okumazsan seni çırak veririm") vurguladı

Toplantıya katılan ve sektörün sorunlarına ayna tutan Federasyon Başkanları ve Vakıf Başkanı şunlardı:

• Hayrettin Yıldırım (Türkiye Madeni Eşya Sanatkârları Federasyonu Genel Başkanı)

• Yusuf Aslantürk (Türkiye Elektrik Elektronik ve Benzerleri Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Genel Başkanı).

• Hüseyin Taklacı (Türkiye Ağaç İşleri Federasyonu Genel Başkanı).

• Nurettin Konaklı (Müteşebbis Gelişim Vakfı - MESVAK Yönetim Kurulu Başkanı, Milli Eğitim bürokratı/uzmanı).

• Erol Korkut (Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği Onursal Başkanı, eski Başkan Vekili).

Kaynakçılar 60 Bin TL Maaşa Rağmen Bulunamıyor

Türkiye Madeni Eşya Sanatkârları Federasyonu Genel Başkanı Hayrettin Yıldırım, eleman eksikliğinin tüm meslek gruplarının ortak ve kanayan bir yara olduğunu söyledi.Yıldırım, 4+4+4 sonrası oluşan "herkes üniversite okuyacak" mantalitesinin sıkıntıları hat safhaya çıkardığını belirterek, günümüzde iyi bir kaynakçının 60.000 TL maaş almasına rağmen bulunamadığını ifade etti.. Yıldırım, çözüm için eğitim sisteminin değerlendirilerek eski sisteme dönülmesi ve çocukların ilkokul çağında rehberlik dersleriyle mesleklere kanalize edilmesi gerektiğini savundu.. Yıldırım ayrıca, mesleklerin önünü açacak yönetmelik taslaklarının bürokratlar tarafından, "oy alamayız" veya "deprem bölgesinde sıkıntı yaşarız" gibi gerekçelerle engellendiğini ve bunun ülke ekonomisine zarar verdiğini aktardı.

“Ara Eleman Değil, Aranan Elemanız”

Türkiye Elektrik Elektronik ve Benzerleri Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Genel Başkanı Yusuf Aslantürk, mesleki teknik eğitim mezunlarının "ara eleman" değil, "ara anan eleman" (aranan eleman) olduğunu, bu tabirin vasıfsız işçi algısı yarattığını vurguladı. Aslantürk, sektörün en büyük sorununun mevzuatlar olduğunu, mezunlara yetki verilmediği halde hukuken ömür boyu sorumluluk yüklendiğini dile getirdi..

Aslantürk, teknik eğitim almış kişilerin hazırladığı raporların imza karşılığı 20-30.000 TL ödenerek mühendislere onaylatılması zorunluluğunu eleştirdi. Ayrıca 1989 yılında çıkan 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun artık günümüz teknolojisine uygun olmadığını, "esnaf" ve "sanatkar" ayrımının net yapılmadığını ve bu nedenle mezunların %50’sinin branşlarında çalışmadığını, güvenlik şirketlerinde veya kafelerde garsonluk yaptığını belirtti.Aslantürk, ülkenin kalkınması için elektrik, elektronik ve makine sektörlerine öncelik verilmesi gerektiğini ve ilgili tüm bakanlıkların katılımıyla bir çalıştay düzenlenmesi çağrısında bulundu.

Gençlerin Takip Sistemi ve OSB'de Eğitim Çağrısı

Türkiye Ağaç İşleri Federasyonu Genel Başkanı Hüseyin Taklacı, gençlerin sektöre ilgisizliğinin önüne geçilmesi için radikal çözümler sundu. Taklacı, ülke bazında bir takip sistemi kurulmasını, 18 yaşından sonra gençlerin nerede sigortalı çalıştığının devlet tarafından kontrol edilmesi gerektiğini belirtti..

Taklacı’nın diğer önemli önerileri şunlar oldu:

• Eğitici Ustalar: 65 yaşından sonraki deneyimli eğitici ustaların, Ahilik teşkilatını yaşatmak adına, mesleki eğitim merkezleri ve meslek liselerinde ders vermesi gerektiğini, okul öğretmenlerinin verdiği dersin yeterli olmadığını savundu..• Lokalizasyon: Mesleki Eğitim Merkezlerinin daha donanımlı olması için Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) içine yapılmasını önerdi..

• Cazibe ve Haklar: Boyacılar gibi zehirli işte çalışanlar için pozitif ayrımcılık yapılarak vergi yükünün azaltılması ve erken emeklilik sağlanması gerektiğini, ayrıca staj mağdurlarının mağduriyetlerinin giderilmesini talep etti..

• Çatı Kuruluşlara Eleştiri: Taklacı, mevcut çatı kuruluşların (TESK, TOBB, Birlikler) esnafın sesini duyuramadığını, 5362 sayılı yasanın tekrardan, federasyonların katılımıyla yazılması gerektiğini güçlü bir şekilde ifade etti.

Tarihi Yanlışlar ve Demografik Tehlike Uyarısı

Müteşebbis Gelişim Vakfı (MESVAK) Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Konaklı, mesleki eğitimdeki sorunların temelinin 1998’de mesleki ayrışmaya imkan veren okulların (Endüstri meslek ortaokulları vb.) kaldırılmasıyla atıldığını ve bunun ciddi bir kırılmaya neden olduğunu belirtti.. Konaklı, çırak sayılarının 286.000’den 70.000’lere kadar düştüğünü hatırlatarak, Ahilik kültüründeki gibi birebir ilgi ve insani değerlerin yeniden tesis edilmesi gerektiğini söyledi..

Konaklı, ayrıca demografik bir tehlikeye dikkat çekerek, nüfus artış hızının 1.46’ya düştüğünü ve bu gidişle 1940’tan sonra Türkiye’nin geri sayıma başlayacağını ve dışarıdan eleman arama durumunda kalacağını uyardı.. Konaklı, mevcut maliye politikalarını da eleştirerek, "kör atın kör tarafından çalan bir maliye" olduğunu ve esnafı perişan eden vergi düzenlemeleri yapıldığını dile getirdi..

Toplantı, dile getirilen sorunların stratejik bir rapor haline getirileceği ve mesleki eğitim konusunun ayrı bir çalıştayla ele alınması temennisiyle sona erdi