Kahveci ve İnternet Kafeci Esnaf ve sanatkarları Hasar Tespit Raporu

 

 

KATILIMCILAR:

-Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği  Onursal Başkanı 

 EROL KORKUT 
 

-Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği ve Ahi Enstitüsü Başkanı 

Fehmi ÇALMUK 

-Ankara Kahveciler Esnaf Odası Başkanı 

 İSA GÜVEN
 

-Edirne Kahveciler ve Gazinocular Esnaf Odası Başkanı 

                                     Hakan GÖNAY

 

 

 

 

 

SORUNLAR

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

 

Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneğinin Ahi Enstitüsü ile beraber organize ettiği Anadolu’nun Ahisiyiz, Üreten Türkiye’nin Hizmetindeyiz, başlıklı projenin bir bölümünü esnaf ve sanatkarların hasar tespit raporuna ilişkin, bizim buradaki temel amacımız şu, evet pandemi döneminde çok ağır bir süreç geçirdi. Ve artan fiyatlar, ekonomide yaşanan çalkantılar esnafımızı zor durumda bıraktı. Ama bunlara rağmen esnaf sanatkarlarımız ayakta durmayı, işletmelerini çalıştırmaya hatta ve hatta istihdamı sağlayarak üretim yapmaya devam etti. Sizler Edirne şehri Başkanı Hakan Bey, onun önemli bir potansiyeli var. İsa Başkanım da Ankara’da hem Anadolu’yu dolaşıyor hem oradaki intibaları alıyor. Arzu ederseniz İsa Başkanı’mdan başlayalım. Hakan Bey ondan sonra zatıalinizle devam edelim. İsa Başkanım buyurun söz sizin efendim.

 

ANKARA KAHVECİLER ESNAF ODASI BAŞKANI İSA GÜVEN:

Çok teşekkür ederim saygıdeğer hocam, değerli katılımcılar. Böyle güzel organizeleri yapınca bizleri mutlu ediyorsunuz. Esnaf zanaatkar gerçekten bu ülkenin bel kemiğidir, omurgasıdır, çimentosudur ve orta direğidir. Ama ne yazık ki orta direk çöktü, zengin zengin oldu, fakir fakir oldu. Bu pandemi sürecinde bizi yalnız bırakmayan gerçek basına çok teşekkür ediyorum. Kahveci esnafı en mağdur olan kesimlerden bir tanesidir. Bizim en büyük belimizi kıran artan zamlar. Çok korkunç zamlarla küçük esnaf ve zanaatkar perişan oldu. Bugün aldığımız malı yarın geri koyamıyoruz. Geçen sene almış olduğumuz tüp 120 lira, bu sene 325 lira. Almış olduğumuz şeker geçen sene 5 liraydı, bugün 20 lira, çay 25 liraydı, 45-50’den aşağı çay fiyatı yok. Doğalgaz aynı, elektrik aynı, bu zamlar altında küçük esnaf ve zanaatkarlar mağdur oldu. Allah devletimize zeval vermesin, 25 nakit 25 kredi kartı verdi ama bunların günü geldi %50’si zaten ödeyemiyor. Borcu borçla ödemenin bir anlamı yok. Bizim esnaf ve zanaatkar, küçük esnafın zaten %60’ı borç batağındaydı. Sağ olsun Allah devlete zeval vermesin 4 tane 1000 lira, 1 tane 5000 lira hibe verdiler, 9000 lira, 3’de kira yardımı yaptık. 12 bin lira devlet bize yardım etti. Ama bunlar yeterli değildir, bizim acil tarafından bu kahveci esnafının daha da kaybolmaması için küçük esnaf ve zanaatkara, mağdur olan kesime Can Suyu Kredisi verilmesi şart. Borçla borç değil de, esnaf ve zanaatkara acil tarafından bir hibe kredisi verilmesi lazım. Esnaf ve zanaatkar zor günler yaşıyor ve her geçen gün kahveci esnafı kan kaybetmiş, gerçekten kahveci esnafına acil tarafından bir proje yapılması lazım. Mağdur olan kahveci esnafı, kafeler, internet kafeler, düğün salonları bunların acil tarafından ortak bir projeyle çalışma yapılması lazım, burada Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve biliyorsunuz Esnaf Sanatkarlar Genel Müdürlüğümüz var bir de Ticaret Bakanlığımız var. Bunlarla ortak çalışıp acil tarafından bizim yaralarımızın sarılması şart saygıdeğer hocam.

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

Hakan Bey, İsa Bey’i dinlediniz, siz Türkiye’nin ihracat kapılarından en önemli kapılara sahipsiniz. Hem bir tarım şehrisiniz hem turizm şehrisiniz. Sizin gözünüzde Kahveci ve İnternet Kafeci Esnafının sorunlarına ilişkin görüşlerinizi alabilir miyim?

EDİRNE KAHVECİLER VE GAZİNOCULAR ESNAF ODASI BAŞKANI HAKAN GÖNAY:

Tabi hocam çok teşekkür ederim. Hocam şimdi bizim en büyük sıkıntımız, bu pandemi sürecinde yaşadığımız sıkıntılardan birisi esnafımızın yaşam penceresi açık olmadı. Yani çay ocağı gibi işletilmiş olsaydı, bu esnaf bugünkü durumlara düşmezdi. Esnafın bir düzeni vardı, neydi bu düzeni, ev aldı, çocuk evlendirdi, kredi çekti, şimdi öyle bir duruma geldi ki, dediler ki biz sizi 2.bir emre kadar kapattık. İyi güzel kapattın, adamın şimdi kredisi var, araba almış araba taksiti var, çocuğunu evlendirmiş onun da taksiti var. Yani bu adam şimdi ne yapacak, tamamen gelirsiz kalmış. Ne yaptı bu adam, ilk önce kredi kartlarına sarıldı, ondan sonra kredilere yöneldi, devlet ne dedi, sağ olsun devletimiz, size devlet destekli nakdi kredi vereceğiz. Bunu sübvanse edeceğiz, %50’sini biz vereceğiz, düşük maliyetli vereceğiz size biz bu kredileri, verdiler kredileri, 25 milyar kredi, 25’de kredi kartı verdi ama karşılığında 70 milyar ipotek aldı. Şimdi esnafımız zaten zordaydı, bunları öderken bir kısmında çakıldı. Çünkü zaten içeriden yemişti. Uzun bir süredir gelir kaybı olduğu için bunları telafi etmekte çok büyük zorluklar çekti. Peki, sonuç ne oldu, bizim şimdi Edirne’deki esnaf sayımız 500, bu 500 esnafımızdan 45-50 tanesi kapamak zorunda kaldı, tamamen iflas etti. Şimdi gelen yardımlar çok geç geldi. Yani devletimiz bize para verdi ama borç olarak verdi. Geliri olmayan bir insan o borcu nasıl geriye ödeyecek. Döndürmekte çok büyük zorlular çektik. Edirne bir turizm şehri, bir tarım bakımından güçlü olmasına rağmen ticari hareketlilik daha fazla olmasına rağmen bunları karşılamakta çok büyük zorluklar çektik. İlk önce aracını sattı, yetmedi arsasını sattı, esnaf sicil yememek için çok büyük bir çaba sarf etti. Öz kaynaklarını kaybetti tam pandemi dönemini atlattı derken Türkiye’deki ekonomik çalkantılar başladı, fiyat artışları başladı. Şeker bulamadı, çaya astronomik zamlar geldi. Kahveye, çaya, sodaya, gazlı içecek grubuna o kadar yüksek zamlar geldi ki %200-300 zamlar geldi. Şimdi alıyorsun sodayı, 2,40’a mal ediyorsun, 3,50’ye satıyorsun, bakıyorsun 2.dönem gelmiş, bir hafta sonra 3 liraya alıyorsun. Yani sattığını yerine koyamaz duruma geldi esnaf. Peki, önlem olarak ne yaptı esnafımız, bende yaşadığım için biliyorum, ilk önce çalışanlarımızın bir kısmından fedakarlık istedik, işlerine son vermek zorunda kaldık, işimizin başına geçtik, bu da ne yaptı, istihdamı azalttı. Şimdi verdiğimiz yevmiyeler çalışanlarımızı tatmin etmediği için ek iş yapma mecburiyetinde kaldı. Adam dedi ki ben 2 gün gelemeyeceğim, işe çıkacağım, gitmiş bir yerden iş bulmuş 2-3 liraya amelelik yapıyor ya. Şimdi esnafımız gerçekten çok zor durumda kaldı, yani bir program yapamadı, çalıştıracak eleman bulmakta zorlandık. Genelde biz zaten emeklilerle çalışıyoruz. Neden, adamın ek geliri oluşacak ki geçinebilsin. Geçinemediği için mecburen bizimle çalışmak zorunda kalıyor. Bu da ne yapıyor, şimdi belli bir yaşı almış arkadaşlarla çalışmak zorunda kalıyorsun. Bizim sektörümüz hizmet sektörü, hizmeti yeterince veremez olduk. Ben işi bırakalı, kendi işyerimde 2011’de emekli oldum. 2011’den sonra 10 yıl işin başına hiç geçmedim, sürekli 4 kişilik kadrom var onlar çalışıyordu. Ama eksiltmek zorunda kaldım, işin başına geçmek zorunda kaldım. Neden, ekonomik şartlar ağırlaştı. Üstelik Edirne turizm bakımından çok yoğun turist alan bir ilimiz. Yani para dönüyor ama küçük esnafta dönmüyor. Bizlerde, hizmet sektöründe dönmüyor. Biz hizmet kalitesini yükseltmeye çalışalım derken düşürmek zorunda kaldık. Esas sıkıntımız buralardan kaynaklandı. Şimdi fiyat çalkantılarından stabil döneme geçebilsek, daha henüz o aşamaya da gelemedik. Bugün itibariyle çay, 48 liraya aldığımız çay, bugün itibariyle 58 lira oldu. 10 lira zam geldi. Aynı gün 48 lira olan soda 57 lira oldu. Biz satıyoruz tamam iş yapmakta sıkıntımız yok, işlerimiz eskisi gibi olmaya başladı ama bizim kazancımız azaldı. Kazanç azalınca ne yapıyorsun, mecburen hizmetten fedakarlık yapmak zorunda kalıyorsun. Bu da işlerin tamamen yavaşlamasına neden oluyor. Peki, bunları nasıl aşacağız, sorunlarımız var, işlerin başına mecburen geçtik. Çünkü devlet bize yeterince destek olmadı bu dönemde. Devletin gücü, imkanları dahilinde bize verilen desteklerin şu anda geri ödemeleri var. Bazı arkadaşlarımız ödeyemez durumda, işlerini terk etmek zorunda kalanlar haliyle ödeyemiyor. Şimdi bizimde buradaki Esnaf Kredi Kooperatifi aracılığıyla, Halk Bankası aracılığıyla verildi bu meblağlar. İşte Başkanımız arıyor, bu paralarda belli bir sıkıntılar var, nasıl yapacağız diye, orada da bir çözüm üretmek zorunda kaldık biz şimdi, şimdi geliri olmayan bir insandan geri ödeme istiyoruz biz. Şimdi o kadar zor durumlara kaldı bu insanlar. Şimdi benim kendi işyerim olmasına rağmen ben işin başına geçmesem inan para kazanamıyorum. 

Benim bölgemde 6 tane işletmem var, çoğunun kirası 5 liranın üzerinde, yani o adamlar hem istihdam edecek hem para kazanacak, işlerini devam ettirmek zorunda kalacaklar neden çünkü oraya bağlamış kendini. Benim karşımdaki işletmeci kardeşim, ben bu odanın başkanıyım, babası felç geçirdi, felçli babasına çay taşıtmak zorunda kalıyor. Yani durumumuz o kadar içi açıcı değil. Yani bizim biran önce bu fiyatların istikrara kavuşup stabil duruma geçmesi, bizim işimiz insan kaynaklı olduğu için fiyat artışlarında uygulama zorluğu çekiyoruz biz. Ben çayı 2,5 lira yaptım, mecburiyetten yaptım ama işlerim düştü. İşte 1-2 ay sonra tekrar toparlanma dönemine giriyor ki, tam toparlanacaksın yine bir zam fırtınası doğalgaz, enerji, giderlerimiz öyle, benim şimdi elektrik faturam gelmiş 2000 küsurlu, doğalgaz gelmiş yaklaşık 1800 lira. Sürekli, sınırsız internet bağlantımız var, suyumuz gelmiş 741 lira yani toplamına bakıyorsun bir 5 bin lira giderimiz var ve ben kira vermediğim halde sadece 5 lira. Çalışanların giderleriyle birlikte bu rakam 30 lira yani benim günde sadece giderlerim için 1200 lira para kazanmam lazım. Şimdi ben bunları yaparken, üretirken büyük zorluklar çekiyorum çünkü maliyetlerim çok fazla arttı. Hizmette sıkıntı çekmeye başladık yani sektör çok ağır yaralı, inşallah bu dönemleri biran önce aşacağız hep birlikte. Edirne’de inanın o kadar yoğun turist akışı var ki yani araçlarla bir noktadan bir noktaya gitmek için bir saat bekliyorsun yani en kötü bir yol bile, çok işlek olmayan yollarda bile sıkıntı var. Ama bu hizmet sektörüne, küçük esnafa yansımıyor. Bizim esnafımız tamamen 30 yaşın üzerinde, kendini yenileyemeyen bir sektör oldu. Biz bunu yenilemek için ne yaptık, müşterisi iyi olan işletmemize Neskafe, Cappuccino, Sıcak çikolata gibi şeyleri yapalım dedik, bakalım önümüz açılacak mı ama onda da muvaffak olamadık. Sektör şuanda sıkıntı içinde, can çekişiyor diyebilirim. Bizim üyelerimiz internet kafelerimiz normalde 70 taneydi, şu anda 12, play stationlar 9 tane yani 20’ye düştü. 50 tane kaybımız var. Bu teknolojinin kendini yenilemesiyle olan bir durum, rekabet ortamı var. Şimdi karşındaki arkadaş yeni teknoloji almış ürününü, onun işleri iyi ama belli süre iyi. Bir yıl sonra sen de almışsın o teknolojiden daha ilerisini bu sefer onların işleri kötü olur. Yani küçük esnaf olarak o kadar rekabetçi bir ortamda kaldık ki bu maliyetleri artık karşılayamaz duruma geldik. İşlerin başına geçtik, şimdi kendi çoluk çocuğuma işlerin başına sen geç diyorum, ben kahvecilik yapmam diyor. Çünkü önü açık bir işletme olmaktan çıktı. Şimdi bunlar belki zamanla aşılacak şeyler ama şu dönemde inanın çok büyük sıkıntılar var, şuan kullanılan en yüksek enerjiyi bizim esnafımız kullanıyor. Şimdi bizim temsilcilerimiz var Ankara’da Federasyonumuz var, peki Federasyon ne yapıyor? Bizim şimdi burada yerelde bağırmamız hiçbir şeyi değiştirmiyor. Federasyonun bağırması lazım, biz dedik ki Federasyona, siz çıkın bu konuları iletin, Ankara’da merkezdesiniz, Bakanlıklar orada, milletvekillikleri orada, pandemi döneminde bizim telefonlarımız açılmadı. Ben oda başkanı olarak gerçekten çok üzgünüm. Yani Türkiye’de bizim internet kafeciler, kahveciler, bu kadar sahipsiz mi? Yani bu işletmelere kim sahip çıkacak? Devletten yeterince destek göremedik, biz istiyorduk ki geri ödemesiz nakdi yardım istedik devletten, bunu da biz zaman zaman yerelde, basın aracılığıyla, kendimiz gezerek, basın kuruluşlarını ziyaret ederek bunları dile getirdik ama yerelde yapılan hiçbir şey yeterli olmadı. İnanın esnafı ziyaret ediyorsun, diyor ki Başkanım eve götürecek ekmek param yok, yani biz o durumları yaşadık ve gerçekten üzüldük. Biz bu işletmelerin temsilcileriyiz, bir işletmenin başı olup ta çaresiz olmak çok kötü. Yani bu işlere biran önce birilerinin el atması lazım, bizim Edirne gibi turizmin, ticaretin, tarımın gerçekten verimli topraklara sahip bir il olmamıza rağmen, bizim esnafımız bu kadar sıkıntı çekiyorsa ben başka illeri düşünmek bile istemiyorum. Yani onların durumunun ne olduğunu ben az çok tahmin ediyorum ama bu kadar duyarsız kalınması da bu sektör için gerçekten çok büyük sorun, sen kendi kalene terk edilmişsin, ne yaparsan yap demek. Şimdi bu fiyat istikrarsızlığı döneminde kiralarda çok büyük astronomik artışlar oldu. Mesela 5 lira olan 8-9 lira istendi. Neye dayandırıldı bu, Tefe Tüfe, ne kadar bu Tefe Tüfe, %52. Kardeşim %52’yi taşıyacak, bizim küçük esnafımız zaten vergiye tabi olmayan adı üzerinde ya, bu esnaf sıkıntı çekiyor, vergisini veremiyor yani çok zorlanan bir kesim bu kesim, hizmet sektörü. Adam gidiyor, sabahın köründen gece saat 8-9’a kadar tek başına çalışmak zorunda olan esnafımız var şu anda, o da işini devam ettirebilmek için varını yoğunu ortaya koyan, sağlığını feda eden esnaflarımız var. Yani bu durumun biran önce düzelmesi lazım yoksa bizim işletmeler elden gidiyor. Bizim gördüğümüz, yaşadığımız, Edirne küçük yer, gezerek dolaşsan dolaşırsın araca gerek yok. Yani birbirine yakın, genelde dağınık olmayan bir şehir, esnafımızı kolaylıkla ziyaret edip, ne yapabiliriz, öneriniz nedir, ne yapalım sizin için, bizim göremediğimiz ne var, bize iletin biz de bir üstümüze iletelim diyoruz. Esnaf bize iletiyor, bizim bir üste yani Federasyona iletmekte çok büyük zorluğumuz var. Yani sıkıntılarımız temsilde eksiklik var, sesimizi duyuramadık, duymadılar. Esnafımızın Allah yardımcısı olsun. Biz moral olarak ne yapıyoruz esnafımıza, moralini yüksek tutup işine daha sıkı sarılsın diye bu sene masa örtüsü verelim size, bir dahaki sene 50 tane çay tabağı veriyoruz. Gidip duvar saati yaptırıyoruz yani elimizden gelen morali yüksek seviyede işine sarılsın, umudunu kaybetmesin diye umut motivasyonu yapıyoruz. Belli bir çabamız var ama elimizden gelen bu. Esnafımızın sorunlarına eğilecek, sorunlarını dile getirecek liderler lazım.

Hocam bize bu fırsatı verdiğiniz için teşekkür ediyorum. Anadolu’nun Ahisiyiz, Hep Birlikte Türkiye’yiz, inşallah öyle olacak. Hep birlikte bu ülke için çalışacağız. Ülkemizi birlik beraberlik içinde tutmaya çalışacağız. Hep birlikte ülkemizin çıkarı için çalışacağız, hep birlikte bundan faydalanacağız. İnşallah küçük esnafımız aydınlık yola çıkacak. İşlerimizin düzelmesi ümidiyle diyorum, hepinize teşekkür ediyorum.

 

 

 

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

Değerli İsa Başkanım, Hakan Gönay Bey, Edirne’den değerlendirmelerini duydunuz. Kahveci ve İnternet Kafeci esnafının hasar tespit raporuna ilişkin eklemek istediğiniz neler varsa onları da alalım.

ANKARA KAHVECİLER ESNAF ODASI BAŞKANI İSA GÜVEN:

Şimdi değerli hocam çok teşekkür ederim, Hakan Başkanıma da çok teşekkür ederim. Tabii ki burada altını çizerek söylüyorum, belediyeler tarafından, burada da Belediyeler Birliği Fatma Şahin’i de göreve davet ediyorum. Biz 17 ay kapalı kalmamıza rağmen belediyeler bizden haksız kazanç çöp vergisi alındı. Bunun derhal iade edilmesini talep ediyorum. Bize hizmet etmedikleri halde 1200 lira, iki yıldan 2400 lira haksız kazanç aldı belediyeler bizden. Bu çok önemli, buradan bir sıkıntımız daha var biliyorsun, bizim kahvehanelerimizde nargile salonlarımız vardı. Bu nargile salonlarımız hala yasak, ………..bizim ruhsatlarımızı da biliyorsunuz Tarım Bakanlığından alıyoruz. 2020 yılında pandemiden önce 4500 liraya aldığımız şimdi 7 lira bizden para istiyorlar. %50’de zam yapıyorlar. Bizim çalıştırmadığımız, satmadığımızın neden vergisini alıyorlar bir türlü anlam veremedim. Eğer bu parayı yatırmazsak ruhsatlarımızı iptal ediyorlar. Bunun da iade edilmesini talep ediyoruz. Ve biraz önce bizim sektörümüzün önü açılsın. Haksız kazanç olmaz. Çalıştırmadığımız bir işyerinden neden para alıyorlar bir türlü anlam veremiyorum. Ayrıca bizim acil tarafından yapılması gereken, ben Türkiye’yi dolaşıyorum biliyorsun, Türkiye’nin sorunlarını yakinen takip ediyorum. Biliyorsun ben Kahveciler Federasyonunun da Genel Başkan adayıyım. 3 yıldır gece gündüz sokaktayım, Küçük Esnaf ve Kahveci Esnafı, İnternet Kafelerimiz perişan oldu. 10 masa olan işyerimizde 2-3 masa, %50-60 iş kaybımız var ve sigorta primlerimiz çok yüksek. Bugün 1480 lira bir sigorta primi ödüyoruz. Bu son derece yüksektir, küçük esnaf ve sanatkara, mağdur olan esnafın bunu en aşağı 700-800’e çekilmesi şart. O kadar konuşulacak şeyler var ki hocam, hangi biriyle başlayayım bilemiyorum yani esnaftaki sıkıntı devam ediyor. Şimdi bana diyorlar ki Başkanım, sen Kahveciler Federasyonu Genel Başkan adayısın, Türkiye’yi geziyorsun, bende diyorum ki, demin Hakan Bey’e katılıyorum, bu süreçte federasyon Başkanımız görev yapmadı, telefonlara çıkmadı. Bir tek İsa Güven’in 10-15 tane Oda Başkanının feryat yapmasıyla bu sektör düzelmez. Birlik Başkanlarını, Federasyon Başkanlarını, Esnaf Sanatkarlar odası Başkanlarını da görevlerini yapmaya davet ediyorum. Bu sadece İsa Güven’in, Hakan’ın, Fehmi’nin sorunu değil. Federasyonun, Birliklerin ve Konfederasyonun işidir. Bugün bir Oda Başkanı sorun çözecek değil sadece götürür mercii’ ye sunarız. Ama bunu takip edecek olan, Federasyonlar, Birlikler, Konfederasyon.

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

Bir sorum var iki Başkanıma da, bu dönemde, bu ekonomik kriz nedeniyle kapanan kahveci esnafının sayısı konusunda bir bilginiz var mıdır?

EDİRNE KAHVECİLER VE GAZİNOCULAR ESNAF ODASI BAŞKANI HAKAN GÖNAY:

Evet hocam, şimdi bizdeki bu pandemi döneminde genelde bizim rektörlük dediğimiz kiraları 20-30 milyar olan öğrenciye hitap eden yerler, uzaktan eğitimle birlikte, çünkü öngörüsüz kapandığı için, şimdi 16-17 ay kapalı kaldı bu işyerleri, öğrencide gelmedi. Uzaktan eğitim olduğu için bu insanlar 600-700 milyar borçlanmak zorunda kaldı, sadece kira borcu. Bunlar tamamen kapamak zorunda kaldılar. İşte zaten kapanan 50 tane işletme burada, normal borçlanma değil, evini arabasını sattı adam karşılayabilmek için, mecburiyetten kapandı. Çünkü bir öngörüyle kapanmadı, demediler, süresiz kapandı. Deselerdi ki sizin işyerlerinizi 90 gün sonra açacağız, bu kadar fedakarlık yapacaksınız, o zaman öngörülebilir bir durum olurdu. O insanlar evini, arabasını kaybetmeyebilirdi. Çünkü kapanırken 2. bir emre diye kapanınca esas sıkıntı ondan sonra başladı, süre verilmediği için esnaf kestiremediği için devam etti, baktı ki açılmıyor en sonunda kapamak zorunda kaldılar. Öz varlıklarından oldular, esnaf elindekileri de kaybetti. Yani en büyük sıkıntıyı çekenler bunlar, şimdi devlet destekli kredileri alıp ta geri ödemek için mücadele eden, gerçekten zor durumda, sicili bozulmasın diye mücadele eden esnafımız var. o da sağlığından olmak üzere yani şimdi o ödeme dönemleri yaklaşıp ta, güç bela yarıya geldi bu ödemeler ama şimdi devlette öyle bir durum yaptı ki sağ olsun yine çok büyük faydası oldu bize. Destek verdi, kredi desteklerinin %50’sini karşılayıp ta belli bir fedakarlık altına girdi ama karşılığında bu ödeyemeyenler, bu 50 esnafımız kredilerden yararlandı ama ödeyemediği için 50 milyona karşılık 70 milyon istedi.

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

Hakan Bey, biraz önce nu esnaf kredileri ile ilgili durumu belirttiniz de siz esnaf kredileri konusunda nasıl bir düzenleme bekliyorsunuz? Yani krediler af kapsamına mı alınsın, faizleri mi silinsin, ertelensin mi?

EDİRNE KAHVECİLER VE GAZİNOCULAR ESNAF ODASI BAŞKANI HAKAN GÖNAY:

Hocam,  esas maddi, biz kredi olarak değil de devletten mesela 20-30 bin lira maddi destek bekliyoruz. Şimdi geliri olmayan bir esnaf, kredi vermişsin, kredi 25 lira, 25 lira da kredi kartı verdin, iyi, bu adam yok şimdi evine ekmek götürecek, küçük çocuğu var, bez alacak, mama alacak bunları yapmak zorunda. Geliri yok bu adamın nasıl ödeyecek, yok, 16-17 ay kısıtlı kaldı, esas sorun burada. Geliri olmayan insana kredi verildi. Bu kredi olarak değil de nakdi yardım olarak verilmiş olsaydı 20 lira, esnaf kardeşimiz o 50 lirayı harcamak zorunda kalmayacaktı, aldığı 20 lirayı harcayacaktı bugünkü durumları yaşamayacaktı. Bizim sıkıntımız esas burada. Sen adama vermişsin ama işyerini kapatmışsın, bir de diyorsun ki bak günü geçti bunu öde, e nasıl ödeyecek geliri yok adamın. Şimdi elektriğini mi ödeyecek, doğalgazını mı ödeyecek, yoksa çocuğuna mama, bez parasını mı götürecek, haliyle o da ilk önce çoluğuna çocuğuna gitti. Ne oldu bu sefer 60-70 lira borçlandı, şu anda onun çok büyük sıkıntısını yaşıyor.

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

50 bin lira krediyi 70bin lira olarak geri ödeme durumunda mı esnaf?

EDİRNE KAHVECİLER VE GAZİNOCULAR ESNAF ODASI BAŞKANI HAKAN GÖNAY:

Evet, aynen öyle hocam.

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

Yani bunun ertelenmesi mi, faizlerin affedilmesi mi, esnafın beklentisi nedir?

EDİRNE KAHVECİLER VE GAZİNOCULAR ESNAF ODASI BAŞKANI HAKAN GÖNAY:

Basit usuldeki vergiye tabi olan esnaf için bunun affedilmesi, sicil affının çıkarılması, bunların faizlerinin de affedilmesi lazım. Biz anapara affedilsin demiyoruz. Faizleri affedilsin çünkü bugüne kadar temerrüde düşmüş faizlere sicil affı çıkarsın, esnaf kendini tekrar yenileyebilir pozisyona girsin. Yani mesele bu, bunların bir umudu var, bir umudu bu, yoksa çalışarak düzeltilebilecek bir durum olmaktan çıktı. Çünkü fiyat artışı durmuyor, stabil bir duruma geçmedi henüz. Eğer geçmiş olsa bu sıkıntıyı kendi başına aşabilir esnaf, gerek kalmaz zaten yardıma ama bir kere bu işin içine girdi, şu anda üreterek bu işi çevirmenin imkanı kalmadı, artık gerçekçiliği kalmadı. Biran önce sicil aflarının çıkarılması lazım, bu faizlerin silinmesi lazım yani bir af tekrar çıkması lazım yoksa küçük esnafımız gerçekten bitmek üzere. Şimdi kendi işyeri olanlarda belli bir sıkıntı yok ama adam borçlanmış gitmiş ev almış, esas sıkıntı orada, hem bunları çevirip hem geçimini sağlayıp hem kredileri döndürmekte çok büyük sıkıntı yaşıyor. Çünkü öngörülemez bir durumda bırakıldı esnaf, eğer gerçekten programlı kapatılsaydı esnaf, denilseydi ki size biz 120 gün kapatacağız, 120 gün sonra açacağız, esnaf kendini ayarlayabilirdi. Esnaf kapatıldı, iyi güzel kardeşim, ne zaman açılacak? Belli değil. Şimdi adam gelirsiz kaldı nasıl olacak bu iş? Kendini çevirebilecek bir şey kalmadığı için muhakkak sicil affı ve faizlerin affedilmesi lazım ki esnaf tekrar stabil duruma gelsin. Çok teşekkür ediyorum.

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

İsa Bey ekleyebileceğiniz bir şeyler var mı?

 

 

ANKARA KAHVECİLER ESNAF ODASI BAŞKANI İSA GÜVEN:

Sayın hocam çok teşekkür ediyorum. Bir konunun altını çizmek istiyorum. Tabii ki pandemiden önce bizim esnaf ve sanatkarın, Esnaf Kredi Kooperatiflerinden kullanmış oldukları kredi faizleri %4,5 ‘tu, %9,5 oldu. Bunun derhal 4,5’a çekilmesi şart.

EDİRNE KAHVECİLER VE GAZİNOCULAR ESNAF ODASI BAŞKANI HAKAN GÖNAY:

İsa Başkanım doğru söylüyor yukarı çekildi, 4,5’tu. Esnafın ödeyebileceği kredi verilmesi lazım yani geri dönüşü olmayacak şekilde olduğu zaman o işin pek ehemmiyeti kalmıyor. Esnaf niçin kullanıyor bunu, ihtiyacı olduğu için, mecburiyetten alıyor. Çünkü özel bankalardan daha yüksek borçlanma gereği var. Şimdi 1,20’nin altında, 1,30’un altında kredi veren banka yok ki, mecburen esnaf kefalete yöneliyor, bu sefer sicili bozulunca oradan da çekemiyor, ne olacak, kaderine mi terk edilecek esnaf? Biran önce bu işte önlem alınması lazım, teşekkür ediyorum hocam.

DÜNYA ESNAF VE SANATKÂRLAR DERNEĞİ AHİ ENSTİTÜSÜ BAŞKANI, ESNAFHABERTV.COM GENEL YAYIN YÖNETMENİ FEHMİ ÇALMUK:

İsa Başkanım, Hakan Bey çok teşekkür ederim. Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği, Ahi Enstitüsü ile beraber düzenlemiş olduğumuz Kahveci ve İnternet Kafe esnafının hasar tespit toplantısının sonuna geldik. Katılımınız için çok teşekkür ediyoruz. Biz hem konuşmalarınızı hem de konuşmalarda öngördüğünüz teklifleri yazılı bir hale getirip zatıalinize de göndereceğiz. Aynı zamanda bunu da kamuoyuna açıklayacağız. Hepinize teşekkür ediyorum.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SONUÇ VE ÖNERİLER:

- Kahveci esnafının daha da kaybolmaması için küçük esnaf ve zanaatkara, mağdur olan kesime Can Suyu Kredisi verilmesi,

- Mağdur olan kahveci esnafı, kafeler, internet kafeler, düğün salonları bunların acil tarafından ortak bir projeyle çalışma yapılması,

- Devletten geri ödemesiz nakdi yardım yapılması,

 - Esnaf 17 ay kapalı kalmasına rağmen belediyeler esnaftan haksız yere kazanç çöp vergisi aldı. Bunun derhal iade edilmesi,

- Ruhsatlarımız Tarım Bakanlığı tarafından verilmektedir. 2020 yılında pandemiden önce 4500 liraya aldığımız ruhsatları şimdi 7000 liradan istiyorlar. Yapılan %50 zammın geri alınması,

- Esnaf bugün 1480 liraya bir sigorta primi ödüyor. Bu son derece yüksek, küçük esnaf ve sanatkara, mağdur olan esnaf bunun en aşağı 700-800’e çekilmesi,

- Bir an önce sicil aflarının çıkarılması,

- Kredi faizlerin silinmesi, yeni bir affın tekrar çıkarılması,

- Halk Bankası’nın Esnaf Kredi Kooperatifleri aracılığıyla kullanmış oldukları kredi faizleri %4,5 ‘tu, %9,5 oldu. Bunun tekrardan 4,5’a çekilmesi,